Tercüme Hizmetlerinde Kalite Kontrolün Önemi

TERCÜME HİZMETLERİNDE KALİTE KONTROLÜN ÖNEMİ, YANLIŞ TERCÜME NELERE YOL AÇABİLİR?

 

İki dilin nasıl konuşulduğunu bilmek, o dillerin nasıl tercüme edileceğini bilmekle aynı şey değildir. Çeviri hizmeti, çevirmenliğe profesyonel manada yaklaşan kişiler veya dilin uzmanları tarafından kendilerini geliştirmek için çok çaba harcadıkları bir alandır. İngiliz Dili ve Edebiyatı mezunu ve İngilizceyi çok iyi mana da bilen kişiler bile tercüme alanında eksik kalırlar. Bu durum göz önüne alındığında neden 4 yıllık formal bir eğitim olan tercümanlık bölümünün var olduğu açıklık kazanmış olur. 

Hepimiz Türkiye’de “Tavuk Çevirme” işi yapan bir şahsın yabancı turistlere satış yapabilmek için “Chicken Translate” tabelası astığını biliriz. Bu durum belki iş yerine  maddi bir zarar getirmez ama iş yeri sahibini komik duruma düşürür. Bu açıdan bakıldığında tercümanlık hizmetinin neden önemli olduğunu görebiliriz. 

İster yazılı olsun ister sözlü olsun tercümanlık her alanda çok ciddi bir çalışma disiplini gerektirir. Çok iyi İngilizce bilmeniz ardıl tercüme yapabileceğiniz anlamını taşımaz. Yine İngilizce bilmeniz sizin hukuki ya da tıbbi bir yazılı metni çevirebileceğiniz anlamını taşımaz. Bu hususta tercüme yapabilmeniz için her iki dilin hukuki, tıbbi, teknik vs. konularının terminolojisine hakim olmanız gerekmektedir.

Hayatın hangi alanından geçerseniz geçin mutlaka edindiğiniz şeyin kalite kontrolden geçirilmiş olmasını ve kaliteli olmasını istersiniz. İster yemek endüstrisi olsun ister otomotiv endüstrisi mutlaka kalite standartlarınıza uyması gerekir. Bu açıdan bakıldığında neden çeviri hizmeti alırken materyaliniz  kalite kontrolden geçmesin?  Hizmet alacağınız sağlayıcının çok katı kalite kontrol standartları olmalıdır. Örneğin İngilizce bilmeyen bir kişinin yaptırdığı çevirinin kaliteli olup olmadığını nasıl anlayabilir? Bu açıdan bakıldığında çeviri hizmeti alacaksanız bu hususta çok katı kalite kontrol sistemleri olan ve alanında uzman tercümanları barındıran bir şirketten hizmet almalısınız.

Bir müşteri olarak, bir çeviri şirketinin kaliteli bir ürün sunması için uyguladığı tüm prosedürleri bilmek zordur. Etkili bir kalite kontrol sağlayan birkaç prosedür vardır. Dilbilgisi, sözcük seçimi, uyum, tutarlılık, yazı tarzında standardizasyon ve terminoloji gibi çeşitli hususlar göz önünde bulundurulur. 

Kalite kontrol orijinal metin ele alındığında başlar. Çevirmenler metni ilk ele aldıklarında eksiksiz olup olmadığını kontrol etmeli, kelime bilgisini kontrol etmeli, dosyaların sırasını ve tutarlılığını, metindeki tutarsızlıkları, dilbilgisi hatalarını, kafa karıştırıcı veya eksik parçaları kontrol etmelidir. Metnin dikkatli bir şekilde okunması ve kontrolü gelecekteki birçok problemi ortadan kaldırır. Müşterilerle mutlak surette irtibat halinde olmalıdır. Aklına gelen veya takılan bir şeyi mutlaka sormalıdır. Müşteri ile irtibat kalite kontrolün vazgeçilmezidir. Bu durum hem çevirmenin hatadan arınmasını sağlayacak hem de müşterinin kaliteli bir hizmet aldığı hissini verecektir.
Bir diğer husus teslim tarihinde çevirinin müşterinin eline geçmesidir. Ancak müşteri çevirmeni sıkıştırmamalı, kendisine yeterli zamanı vermelidir. Doğal olarak çevirmen kendisini baskı altında hissetmemeli ve yetiştirme telaşıyla hatalara düşmemelidir.

Kalite kontrol sürecinin en son ve en önemli süreci müşteriye sunulacak olan hizmetin birkaç kişi tarafından kontrol edilmesidir. Her insan hata yapabileceği gibi çevirmende hata yapabilir. Farklı gözlerin farklı hataları görmesi gibi özelliği vardır. Bu açıdan bakıldığında hizmet alacağınız şirketin birkaç kişi tarafından ürünün gözden geçirilme süreci olduğu ve takım çalışması sistemlerinin olduğu müşteri tarafından bilinmelidir.

Tarihte düşük çeviri standartlarına sahip şirketler, kurumlar ve ülkeler çok büyük krizler ve maddi kayıplar yaşamışlardır. Aşağıdaki birkaç örnekte çeviri hizmetinde kalite kontrolün ve yüksek standardın önemi daha iyi anlaşılacaktır.

1.  1980 yılında komada olan Willie Ramirez, Florida'daki bir hastaneye yatırılır. 18 yaşındaki bu gencin arkadaşları ve ailesi sadece İspanyolca konuşabilmektedir, bu yüzden hastane personelinden iki dili de bilen bir personel, aile ve doktorlar arasında çeviri yapmaya çağırılır. Ramirez’in ailesi çocuklarının zehirlendiğinden şüphelendiklerini anlatmaya çalışırlar ancak hastane çevirmeni bunu hastanın ağır uyuşturucu etkisi altında olduğu şeklinde çevirir ve Ramirez’e yanlış tedavi uygulanır ve Ramirez sakat kalır. Bu yanlış tedavi sonucu hastane Ramirez ve ailesine 71 milyon dolar ödemek zorunda kalır. 

2. 1977'de Başkan Carter Polonya'ya gider. Polonyalı bir tercüman tutmak yerine, Dışişleri Bakanlığı bir Rus tercüman işe alır. Tercüman Lehçe bilmesine rağmen, o dilde profesyonel bir tercüman değildir. Bu, Carter’ın ifadelerini yanlış yorumlamasına sebep olur “gelecek için istekleriniz” yerine “gelecekteki cinsel arzularınız” olarak çeviri yapar. Bu hususta maddi kayıp yaşanmasa da insanların gülmesine sebep olmuşlardır.

3. HSBC bankası, 2009 yılında büyük bir çeviri hatası yapmıştır. “hiçbir şeyi varsayıma bırakmayın” sloganı yerine “hiçbir şey yapmayın” diye slogan hazırlamışlardır. Bu hata bankaya 10 milyon dolarlık yeniden markalaşma için bütçe ayırmasına sebep olmuştur.

 4. 1950'lerde çikolata şirketleri, Japonya’da Sevgililer Günü reklamı yapmaya başladılar. Ancak, bu şirketlerden birinin yanlış çevirisi nedeniyle, insanlar bu günde kadına çikolata veren erkek yerine erkeğe çikolata veren kadın olduğuna inanmaya başlamışlardır. Bu hızla bir gelenek haline gelmiştir ve hala bu gelenek günümüze kadar devam etmektedir. Bu durumu düzeltmek için Mart’ın 14’ünde de erkekler kadınlara çikolata verirler. Tabi bu durumdan çikolata şirketleri şikayetçi değildir.

Yukarıda verilen örnekler hala günümüzde hatta şu anda bile yaşanmaktadır. Yüksek kalite kontrolün olmadığı çeviriler çok büyük problemleri yol açmaktadır. Alacağınız çeviri hizmeti mutlaka kalite kontrol standartlarını uygulayan şirketler olmalı ve Beta Ankara Çeviri:https://www.betaceviri.com/ 'de olduğu gibi ISO:17100 sertifikasına sahip olmalıdır.